പ്രധാനമായും സെറോടോണിന്‍, എന്‍ഡോര്‍ഫിന്‍സ്, ഡോപാമിന്‍, ഓക്‌സിടോസിന്‍ എന്നിങ്ങനെ നാല് സന്തോഷകരമായ ഹോര്‍മോണുകള്‍ ഉണ്ട്. തലച്ചോറില്‍ നിന്നും പുറപ്പെടുവിക്കപ്പെടുന്ന ഈ ഹോര്‍മോണുകള്‍ക്ക് മാനസികാവസ്ഥയെ നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനും സന്തുഷ്ടരാക്കി മാറ്റുവാനും സഹായിക്കും.
നമ്മുടെയൊക്കെ ശരീരത്തില്‍ സന്തോഷം നല്‍കുന്ന ചില ഹോര്‍മോണുകള്‍ ഉണ്ട്. ശരീരത്തിന്റെ മൊത്തത്തിലുള്ള ആരോഗ്യകരമായ പ്രവര്‍ത്തനത്തിന് ഓരോ ഹോര്‍മോണുകളും അതിന്റേതായ പങ്കു വഹിക്കുന്നുണ്ട്. നമ്മുടെ മാനസികാവസ്ഥയും വികാരങ്ങളുമെല്ലാം ഈ ഹോര്‍മോണുകളെ വലിയ രീതിയില്‍ ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു.
പ്രധാനമായും സെറോടോണിന്‍, എന്‍ഡോര്‍ഫിന്‍സ്, ഡോപാമിന്‍, ഓക്‌സിടോസിന്‍ എന്നിങ്ങനെ നാല് സന്തോഷകരമായ ഹോര്‍മോണുകള്‍ ഉണ്ട്. തലച്ചോറില്‍ നിന്നും പുറപ്പെടുവിക്കപ്പെടുന്ന ഈ ഹോര്‍മോണുകള്‍ക്ക് മാനസികാവസ്ഥയെ നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനും നമ്മളെ സന്തുഷ്ടരാക്കി മാറ്റുവാനും സഹായിക്കും.
ഹാപ്പി ഹോര്‍മോണുകളിലൊന്നാണ് സെറോട്ടോണിന്‍. ഇത് നമ്മുടെ മാനസികാവസ്ഥയെ നിയന്ത്രണ വിധേയമാക്കാന്‍ വേണ്ടി മാത്രമല്ല. പെട്ടെന്ന് ഉറക്കം നല്‍കാനും ദഹനശേഷി വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കാനും സഹായിക്കുന്നു.
ഒരാളുടെ ശരീരത്തില്‍ സെറോട്ടോണിന്റെ കുറവുണ്ടാകുന്നത് മൂലം വിഷാദരോഗം ഉണ്ടാകാനിടയുണ്ട് എന്ന് പഠനങ്ങള്‍ വ്യക്തമാക്കുന്നു. ഹാപ്പി ഹോര്‍മോണിന്റെ ഉല്‍പാദനം വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കാന്‍ ചിലതൊക്കെ നാം ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടതുണ്ട്.
- വെറും വയറ്റില്‍ വെള്ളം കുടിക്കുന്നത് ദിവസം മുഴുവന്‍ ജലാംശം നിലനിര്‍ത്തുന്നതും ശരീരത്തില്‍ നിന്ന് വിഷവസ്തുക്കളെ പുറന്തള്ളാനും സന്തോഷകരമായ ഹോര്‍മോണുകളുടെ ഉത്പാദനം വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കാനും സഹായിക്കുന്നു.
- പച്ച ഇലക്കറികള്‍, പയര്‍വര്‍ഗ്ഗങ്ങള്‍, മുട്ട എന്നിവ പോലുള്ള ഫോളേറ്റ് അല്ലെങ്കില്‍ വിറ്റാമിന്‍ ബി 12 അടങ്ങിയ ഭക്ഷണങ്ങള്‍ മാനസികാവസ്ഥ മെച്ചപ്പെടുത്താന്‍ സഹായിക്കുന്നു.
- പുറത്തേക്കിറങ്ങി അല്‍പം സൂര്യപ്രകാശമേല്‍കുകയും ശുദ്ധവായുവും ശ്വസിക്കുകയും ചെയ്യുക. സൂര്യപ്രകാശം ചര്‍മ്മത്തില്‍ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നത് വഴി സെറോടോണിന്‍, എന്‍ഡോര്‍ഫിനുകള്‍ എന്നിവയുടെ പ്രകാശനം വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കാന്‍ സാധിക്കും.
- പ്രഭാതഭക്ഷണത്തിലോ ലഘുഭക്ഷണത്തിലോ ഇടയ്ക്ക് ലഘുഭക്ഷണമായി നട്‌സ് ഉള്‍പ്പെടുത്താം. നട്‌സില്‍ ട്രിപ്‌റ്റോഫാന്‍ അടങ്ങിയിട്ടുണ്ട്. ഇത് സെറോടോണിന്റെ അളവ് കൂട്ടാന്‍ സഹായിക്കുന്നു. മാത്രമല്ല വിഷാദരോഗ സാധ്യത കുറയ്ക്കാനും സഹായിക്കുന്നു. ബദാം, വാല്‍നട്ട്, ചിയ വിത്തുകള്‍ തുടങ്ങിയവയാണ് ഹാപ്പി ഹോര്‍മോണ്‍ കൂട്ടാന്‍ സഹായിക്കുന്ന മറ്റ് ഭക്ഷണങ്ങള്‍.
- ചില ധാതുക്കളും വിറ്റാമിനുകളും അടങ്ങിയ പോഷകാഹാരവും സമീകൃതവുമായ ഭക്ഷണം കഴിക്കുന്നത് ശരീരത്തിലെ ഓക്‌സിടോസിന്റെ അളവ് കൂട്ടാന്‍ സഹായിക്കും. വിറ്റാമിന്‍ സി അടങ്ങിയ നാരങ്ങ, ഓറഞ്ച്, സരസഫലങ്ങള്‍, നെല്ലിക്ക എന്നിവ സന്തോഷകരവും ആരോഗ്യകരവുമാക്കും.
- യോഗ ആരോഗ്യപരമായ നിരവധി ഗുണങ്ങള്‍ ഒരാള്‍ക്ക് സമ്മാനിക്കുന്നു. ഇത് സന്തോഷ ഹോര്‍മോണുകള്‍ പുറപ്പെടുവിച്ചുകൊണ്ട് ഒരാളെ ഏറ്റവും നന്നായി ഉറങ്ങാന്‍ അനുവദിക്കുന്നു. യോഗ ചെയ്യുന്നത് രക്തപ്രവാഹത്തില്‍ കൂടുതല്‍ എന്‍ഡോര്‍ഫിനുകളെ പുറപ്പെടുവിക്കാന്‍ കഴിയും. അത് മനസ്സിനെ ശാന്തവും സന്തോഷകരവുമാക്കുന്നു.
- തലച്ചോറിലെ മാനസികാവസ്ഥ ഉയര്‍ത്തുന്ന രാസവസ്തുക്കളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നിരവധി സംയുക്തങ്ങള്‍ ചോക്ലേറ്റില്‍ അടങ്ങിയിട്ടുണ്ട്. ഡാര്‍ക്ക് ചോക്ലേറ്റില്‍ അടങ്ങിയിരിക്കുന്ന അമിനോ ആസിഡായ ട്രിപ്‌റ്റോഫാന്‍ ന്യൂറോ ട്രാന്‍സ്മിറ്ററായ സെറോടോണിന്‍ ഉല്‍പാദനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.
- ഉയര്‍ന്ന പ്രോട്ടീന്‍ ഭക്ഷണം തലച്ചോറിലെ സെറോടോണിന്‍ വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കാന്‍ സഹായിക്കുന്നു. അമിനോ ആസിഡായ ട്രിപ്‌റ്റോഫാന്‍ പ്രധാന പങ്കാണ് ഇതിനായി വഹിക്കുന്നത്. മുട്ട, സാല്‍മണ്‍, നട്‌സ് തുടങ്ങിയ ഭക്ഷണങ്ങളിലാണ് ട്രിപ്‌റ്റോഫാന്‍ പ്രധാനമായും കാണപ്പെടുന്നത്.
- തൈര് പോലെയുള്ള പ്രോബയോട്ടിക്സ്, പുളിപ്പിച്ച ഭക്ഷണങ്ങള്‍, മോര് എന്നിവ ഭക്ഷണത്തില്‍ ഉള്‍പ്പെടുത്തുക, കാരണം അവ മാനസികാവസ്ഥയും വൈജ്ഞാനിക പ്രവര്‍ത്തനവും വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കുമെന്ന് അറിയപ്പെടുന്നു.